Τρίτη 27 Μαρτίου 2018

Θρησκεία, δουλικότητα και ταπείνωση

Στα κηρύγματα των κληρικών και στις θείες λειτουργίες συνεχώς βεβαιώνουν τους πιστούς ότι είναι δούλοι του θεού, της θεομήτορος και των αγίων.

Οι θρησκευτικές τελετές, οι λιτανείες και οι ακολουθίες όλων των εκκλησιών - χριστιανικής, βουδιστικής, ιουδαϊκής, μουσουλμανικής και άλλων συνδέονται με τη δουλική στάση του ανθρώπου στα γόνατα μπροστά στην εικόνα του θεού, υποκλίσεις και εδαφιαίες μετάνοιες.

Πώς εμφανίστηκαν και από πού προέρχονται αυτές οι δουλικές ιεροτελεστίες και λιτανείες που μειώνουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια ;

Η χριστιανική, η ιουδαϊκή, η βουδιστική, η μουσουλμανική και οι άλλες θρησκείες διαμορφώθηκαν κατά την περίοδο του δουλοκτητικού ή του φεουδαρχικοδουλοπαροικιακού συστήματος. Στις διδασκαλίες και στις ιερουργίες τους αυτές οι θρησκείες καθρέφτιζαν τις κοινωνικές σχέσεις κατά τις οποίες οι εργαζόμενοι ήταν δούλοι ή δουλοπάροικοι, βρίσκονταν σε πλήρη εξάρτηση από τους δουλοκτητες ή τους φεουδάρχες, από τον τσάρο, το βασιλιά, τους πρίγκηπες και τους αξιωματούχους του. Οι άνθρωποι ονειρευόμενοι την ευτυχία έστω και "μετά θάνατο", δημιουργώντας τις αντιλήψεις για τους θεούς, με τη φαντασία τους μετέφεραν στο φανταστικό μετά θάνατο βασίλειο όλες τις κοινωνικές σχέσεις που υπήρχαν τότε.

Οι επίγειοι δεσπότες - βασιλιάδες, τσάροι και πρίγκηπες, δουλοκτήτες και φεουδάρχες - απαιτούσαν από τους αφοσιωμένους τους ταπεινοφροσύνη και υπακοή, λατρεία και δώρα. Αυτά δε τα γνωρίσματα - φιλοδοξία και απληστία προς τα υλικά αγαθά - η θρησκεία τα αποδίδει και στους ουράνιους δεσπότες : ο θεός και οι άγιοι του έχουν ανάγκη από εγκώμια και δώρα - θυσίες, κεριά, θυμίαμα. Όπως μπροστά στον επίγειο τσάρο έτσι και μπροστά στις εικόνες του θεού και των αγίων πρέπει να γονατίζουμε, να υποκλινόμεθα βαθιά και να είμαστε δούλοι.

Να από που ξεκινούν οι ιδέες της ταπεινοφροσύνης και της δουλοφροσύνης, οι εκκλησιαστικοί κανόνες να γονατίζουμε και να υποκλινόμεθα ώσπου να φθάνει το μέτωπό μας στη γη. Αυτές οι ταπεινωτικές για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια ιεροτελεστίες διατηρήθηκαν σε όλες τις θρησκείες σαν επιβιώσεις της εποχής που στην ανθρώπινη κοινωνία υπήρχε η δουλεία και το δουλοπαροικιακό δίκαιο.

Οι άριστοι μεταξύ των ανθρώπων, τα φιλελεύθερα πνεύματα από παλιά εξεγείρονταν εναντίον αυτής της δουλικής ταπεινότητας και χαμέρπειας.

Οι πρωτοπόροι άνθρωποι όλων των εποχών δεν θεωρούσαν τον άνθρωπο μουγγό εμπόρευμα, ούτε σκουλήκι και δούλο, αλλά δημιουργό της ζωής, που με την εργασία του δημιουργεί μεγάλες αξίες. Η θρησκεία και η εκκλησία όμως προς όφελος των εκμεταλλευτριών τάξεων αγωνίζονταν εναντίον της ιδέας της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της ελευθερίας, προσπαθώντας να καθυποτάξουν την ελεύθερη σκέψη και τις δημιουργικές τάσεις και παρορμήσεις.

Π. Α. Παβέλκιν ''Τι είναι θρησκεία''

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Ουσία και αντικείμενο της μαρξιστικής φιλοσοφίας

 του Παναγιώτη Γαβάνα Ένα από τα βασικά ζητήματα που είναι αναγκαίο να αποσαφηνιστεί στην αρχή αυτής της σειράς άρθρων που παρουσιάζουμε ανα...