Διαβάζοντας όλα αυτά, μπορεί κανείς, που επιθυμεί να ασχοληθεί με τη φιλοσοφία, να κυριαρχηθεί από ζάλη και ν’ αρχίσει, όπως ο Γκαίτε στο «Φάουστ», να φωνάζει: «Όλα αυτά με αποβλακώνουν σε βαθμό, που λες και γυρίζει στο κεφάλι μου μια μυλόπετρα!». Δεν υπάρχει, τέλος πάντων, κανένα μέσο που να διευκολύνει τον άνθρωπο να προσανατολιστεί μέσα σ’ αυτή την πολυπλοκότητα, που φέρνει σύγχυση;
Ναι, το μέσο αυτό υπάρχει. Και είναι ένα πολύ σπουδαίο μέσο. Ο Φρίντριχ Ένγκελς χαρακτήρισε αυτό το μέσο σαν το βασικό ζήτημα της φιλοσοφίας. Ύστερα απ’ όσα είπαμε, μπορούμε ευκολότερα να κατανοήσουμε το ζήτημα αυτό. Θα το εκθέσουμε παρακάτω με δικά μας λόγια:
Σε τελευταία ανάλυση, το βασικό ζήτημα της φιλοσοφίας είναι η σχέση που υπάρχει ανάμεσα στη φύση και το πνεύμα, στο Είναι και τη συνείδηση. Ποιο από τα δυό είναι το πρωταρχικό: η φύση ή το πνεύμα;
Από το πώς απαντούν στο ερώτημα αυτό, οι φιλόσοφοι χωρίζονται σε δυό μεγάλα στρατόπεδα. Το ένα είναι το στρατόπεδο που το αποτελούν οι φιλόσοφοι που υποστηρίζουν, ότι, αρχικά, υπήρχε η φύση. Στην πορεία της εξέλιξης της φύσης, εμφανίστηκαν ζωντανά όντα. Στην πορεία της ανάπτυξης της ζωής, διαμορφώθηκαν οι άνθρωποι, που ανάπτυξαν συνείδηση, πνεύμα και ιδέες. Η φιλοσοφική σχολή που υποστηρίζει, ότι αρχικά υπήρχε η φύση, η ύλη, από την οποία προέκυψε το πνεύμα, η ιδέα, ονομάζεται υλισμός. Η ύλη είναι μια φιλοσοφική έννοια, με την οποία χαρακτηρίζουμε αυτό που υπάρχει έξω από τη συνείδησή μας και ανεξάρτητα απ’ αυτήν, δηλαδή, η φύση, που επιδρά πάνω στις αισθήσεις μας και διεισδύει, έτσι, στη συνείδησή μας.
Το άλλο στρατόπεδο το αποτελούν οι φιλόσοφοι που υποστηρίζουν, ότι, αρχικά, υπήρχε το πνεύμα κι αυτό είναι, τάχα, ο δημιουργός του κόσμου. Όλοι αυτοί που θεωρούν το πνεύμα, την ιδέα, σαν το πρωταρχικό, συγκροτούν το στρατόπεδο του ιδεαλισμού.
Στο στρατόπεδο αυτό της ιδεαλιστικής κοσμοθεωρίας, ανήκουν και όλες οι θρησκείες. Θρησκεία και ιδεαλιστική φιλοσοφία υποστηρίζουν, ότι, αρχικά, υπήρχε ένα πνευματικό ον, που δημιούργησε τον κόσμο από το τίποτε. Η διαφορά ανάμεσά τους συνίσταται στο ότι η πρώτη ανθρωποποιεί τα πράγματα (Θεός = υπεράνθρωπος), ενώ η δεύτερη χρησιμοποιεί τις έννοιες «πνεύμα», «ιδέα» κλπ.
Υλιστές, λοιπόν, είναι οι άνθρωποι που ξεκινούν από το ότι η φύση είναι το πρωταρχικό και ότι το πνεύμα αναπτύχθηκε στη φύση, με τη μορφή της ανθρώπινης συνείδησης.
Ιδεαλιστές, αντίθετα, είναι οι άνθρωποι που πιστεύουν, ότι το πνεύμα δημιούργησε τον κόσμο.
Τίποτε άλλο δεν σημαίνουν στη φιλοσοφία τα λόγια των υλιστών και των ιδεαλιστών. Ωστόσο, ακούμε παντού, ότι ιδεαλισμός σημαίνει να έχεις μεγάλα ιδεώδη και να τα υπερασπίζεις. Ότι υλισμός, απεναντίας, σημαίνει χαμηλό φρόνημα, πλεονεξία, σημαίνει να επιδιώκεις τις γήινες απολαύσεις κλπ.
Έχουμε μπροστά μας, λοιπόν, ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα ψευτιάς και υποκρισίας στον πνευματικό ταξικό αγώνα. Οι μεγάλοι υλιστές φιλόσοφοι του παρελθόντος διώκονταν σχεδόν πάντα από τις κυρίαρχες τάξεις και τις εκκλησίες τους και ρίχνονταν στη φωτιά σαν αιρετικοί. Οι κομμουνιστές, που είναι οπαδοί της υλιστικής διδασκαλίας, διώκονταν και κλείνονταν στις φυλακές και στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Οι σύντροφοί μας στη Χιλή (και, παλιότερα στο Βιετνάμ), σκοτώνονταν και σκοτώνονται για τις πεποιθήσεις τους. Αλλά αυτό δεν δείχνει, ότι οι οπαδοί της υλιστικής κοσμοθεωρίας δεν έχουν καμιά σχέση με την πλεονεξία; Κάτι περισσότερο: αυτοί ξέρουν, ότι, για τους πολέμους, για την εξαθλίωση και τη δυστυχία σ’ αυτό τον κόσμο, δεν υπάρχουν κανενός είδους σκοτεινές φυσικές αιτίες, η ευθύνη δεν μπορεί να αποδοθεί σε οποιαδήποτε μοίρα, οι πραγματικές αιτίες βρίσκονται σε εντελώς «επίγεια», ταξικά συμφέροντα. Συνεπώς, πρέπει να αγωνιζόμαστε ενάντια στα συμφέροντα της ισχυρής εκμεταλλεύτριας και καταπιεστικής τάξης. Ο αγώνας, όμως, αυτός συνδέεται με κόπους και θυσίες.
Το αντίθετο, λοιπόν, δείχνει η πράξη: Αν οι υλιστές ήταν πλεονέκτες, θα έπρεπε να συμμαχήσουν με τους ισχυρούς για να κερδίσουν κάτι απ’ αυτούς.
Αλλά ας δούμε ποια θέση παίρνουν στους πολιτικούς αγώνες οι εκπρόσωποι της ιδεαλιστικής φιλοσοφίας. Που είναι ενταγμένοι αυτοί που μας λένε, πως ο πνευματικός πλούτος είναι σπουδαιότερος από τον υλικό; Πάρτε για παράδειγμα τις εκκλησίες. Δεν είναι με το μέρος των πλουσίων, των ισχυρών; Που και πότε η εκκλησία πήρε σύσσωμη μέρος στην επανάσταση κατά των πλουσίων και των ισχυρών, στο πλευρό αυτών που υφίστανται την εκμετάλλευση και την καταπίεση;
Ήδη, πριν από εκατό χρόνια, ο Ένγκελς διαπίστωνε: Οι εχθροί μας, με τον όρο «υλισμός», εννοούν: το φαγοπότι, τη ματαιοδοξία, τη σαρκική ηδονή, το φανφαρονισμό, τη φιλαργυρία, την τσιγγουνιά, την πλεονεξία, το κυνήγι του κέρδους και τις χρηματιστηριακές απάτες, κοντολογίς, όλα εκείνα τα βρωμερά ελαττώματα που οι ίδιοι πρεσβεύουν. Και με τον όρο «ιδεαλισμός» εννοούν: την πίστη στην αρετή, στο γενικό φιλανθρωπισμό και σ’ έναν «καλύτερο κόσμο». Αλλά μ’ αυτό επιδιώκουν απλώς να συσκοτίσουν τα γεγονότα.
Από το βιβλίο του Ρόμπερτ Στάιγκερβαλντ ''Μαρξιστική φιλοσοφία,βασικές έννοιες και αρχές''.
Ναι, το μέσο αυτό υπάρχει. Και είναι ένα πολύ σπουδαίο μέσο. Ο Φρίντριχ Ένγκελς χαρακτήρισε αυτό το μέσο σαν το βασικό ζήτημα της φιλοσοφίας. Ύστερα απ’ όσα είπαμε, μπορούμε ευκολότερα να κατανοήσουμε το ζήτημα αυτό. Θα το εκθέσουμε παρακάτω με δικά μας λόγια:
Σε τελευταία ανάλυση, το βασικό ζήτημα της φιλοσοφίας είναι η σχέση που υπάρχει ανάμεσα στη φύση και το πνεύμα, στο Είναι και τη συνείδηση. Ποιο από τα δυό είναι το πρωταρχικό: η φύση ή το πνεύμα;
Από το πώς απαντούν στο ερώτημα αυτό, οι φιλόσοφοι χωρίζονται σε δυό μεγάλα στρατόπεδα. Το ένα είναι το στρατόπεδο που το αποτελούν οι φιλόσοφοι που υποστηρίζουν, ότι, αρχικά, υπήρχε η φύση. Στην πορεία της εξέλιξης της φύσης, εμφανίστηκαν ζωντανά όντα. Στην πορεία της ανάπτυξης της ζωής, διαμορφώθηκαν οι άνθρωποι, που ανάπτυξαν συνείδηση, πνεύμα και ιδέες. Η φιλοσοφική σχολή που υποστηρίζει, ότι αρχικά υπήρχε η φύση, η ύλη, από την οποία προέκυψε το πνεύμα, η ιδέα, ονομάζεται υλισμός. Η ύλη είναι μια φιλοσοφική έννοια, με την οποία χαρακτηρίζουμε αυτό που υπάρχει έξω από τη συνείδησή μας και ανεξάρτητα απ’ αυτήν, δηλαδή, η φύση, που επιδρά πάνω στις αισθήσεις μας και διεισδύει, έτσι, στη συνείδησή μας.
Το άλλο στρατόπεδο το αποτελούν οι φιλόσοφοι που υποστηρίζουν, ότι, αρχικά, υπήρχε το πνεύμα κι αυτό είναι, τάχα, ο δημιουργός του κόσμου. Όλοι αυτοί που θεωρούν το πνεύμα, την ιδέα, σαν το πρωταρχικό, συγκροτούν το στρατόπεδο του ιδεαλισμού.
Στο στρατόπεδο αυτό της ιδεαλιστικής κοσμοθεωρίας, ανήκουν και όλες οι θρησκείες. Θρησκεία και ιδεαλιστική φιλοσοφία υποστηρίζουν, ότι, αρχικά, υπήρχε ένα πνευματικό ον, που δημιούργησε τον κόσμο από το τίποτε. Η διαφορά ανάμεσά τους συνίσταται στο ότι η πρώτη ανθρωποποιεί τα πράγματα (Θεός = υπεράνθρωπος), ενώ η δεύτερη χρησιμοποιεί τις έννοιες «πνεύμα», «ιδέα» κλπ.
Υλιστές, λοιπόν, είναι οι άνθρωποι που ξεκινούν από το ότι η φύση είναι το πρωταρχικό και ότι το πνεύμα αναπτύχθηκε στη φύση, με τη μορφή της ανθρώπινης συνείδησης.
Ιδεαλιστές, αντίθετα, είναι οι άνθρωποι που πιστεύουν, ότι το πνεύμα δημιούργησε τον κόσμο.
Τίποτε άλλο δεν σημαίνουν στη φιλοσοφία τα λόγια των υλιστών και των ιδεαλιστών. Ωστόσο, ακούμε παντού, ότι ιδεαλισμός σημαίνει να έχεις μεγάλα ιδεώδη και να τα υπερασπίζεις. Ότι υλισμός, απεναντίας, σημαίνει χαμηλό φρόνημα, πλεονεξία, σημαίνει να επιδιώκεις τις γήινες απολαύσεις κλπ.
Έχουμε μπροστά μας, λοιπόν, ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα ψευτιάς και υποκρισίας στον πνευματικό ταξικό αγώνα. Οι μεγάλοι υλιστές φιλόσοφοι του παρελθόντος διώκονταν σχεδόν πάντα από τις κυρίαρχες τάξεις και τις εκκλησίες τους και ρίχνονταν στη φωτιά σαν αιρετικοί. Οι κομμουνιστές, που είναι οπαδοί της υλιστικής διδασκαλίας, διώκονταν και κλείνονταν στις φυλακές και στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Οι σύντροφοί μας στη Χιλή (και, παλιότερα στο Βιετνάμ), σκοτώνονταν και σκοτώνονται για τις πεποιθήσεις τους. Αλλά αυτό δεν δείχνει, ότι οι οπαδοί της υλιστικής κοσμοθεωρίας δεν έχουν καμιά σχέση με την πλεονεξία; Κάτι περισσότερο: αυτοί ξέρουν, ότι, για τους πολέμους, για την εξαθλίωση και τη δυστυχία σ’ αυτό τον κόσμο, δεν υπάρχουν κανενός είδους σκοτεινές φυσικές αιτίες, η ευθύνη δεν μπορεί να αποδοθεί σε οποιαδήποτε μοίρα, οι πραγματικές αιτίες βρίσκονται σε εντελώς «επίγεια», ταξικά συμφέροντα. Συνεπώς, πρέπει να αγωνιζόμαστε ενάντια στα συμφέροντα της ισχυρής εκμεταλλεύτριας και καταπιεστικής τάξης. Ο αγώνας, όμως, αυτός συνδέεται με κόπους και θυσίες.
Το αντίθετο, λοιπόν, δείχνει η πράξη: Αν οι υλιστές ήταν πλεονέκτες, θα έπρεπε να συμμαχήσουν με τους ισχυρούς για να κερδίσουν κάτι απ’ αυτούς.
Αλλά ας δούμε ποια θέση παίρνουν στους πολιτικούς αγώνες οι εκπρόσωποι της ιδεαλιστικής φιλοσοφίας. Που είναι ενταγμένοι αυτοί που μας λένε, πως ο πνευματικός πλούτος είναι σπουδαιότερος από τον υλικό; Πάρτε για παράδειγμα τις εκκλησίες. Δεν είναι με το μέρος των πλουσίων, των ισχυρών; Που και πότε η εκκλησία πήρε σύσσωμη μέρος στην επανάσταση κατά των πλουσίων και των ισχυρών, στο πλευρό αυτών που υφίστανται την εκμετάλλευση και την καταπίεση;
Ήδη, πριν από εκατό χρόνια, ο Ένγκελς διαπίστωνε: Οι εχθροί μας, με τον όρο «υλισμός», εννοούν: το φαγοπότι, τη ματαιοδοξία, τη σαρκική ηδονή, το φανφαρονισμό, τη φιλαργυρία, την τσιγγουνιά, την πλεονεξία, το κυνήγι του κέρδους και τις χρηματιστηριακές απάτες, κοντολογίς, όλα εκείνα τα βρωμερά ελαττώματα που οι ίδιοι πρεσβεύουν. Και με τον όρο «ιδεαλισμός» εννοούν: την πίστη στην αρετή, στο γενικό φιλανθρωπισμό και σ’ έναν «καλύτερο κόσμο». Αλλά μ’ αυτό επιδιώκουν απλώς να συσκοτίσουν τα γεγονότα.
Από το βιβλίο του Ρόμπερτ Στάιγκερβαλντ ''Μαρξιστική φιλοσοφία,βασικές έννοιες και αρχές''.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου